Με τον όρο αλατότητα αναφερόμαστε στην ύπαρξη υψηλών συγκεντρώσεων ιόντων, κατιόντων Na+ και ανιόντων Cl-, στο περιβάλλον του ριζικού συστήματος. Παρόλο που στην περίπτωση αυτή το νερό στην περιοχή της ριζόσφαιρας βρίσκεται συνήθως σε αφθονία, η υψηλή συγκέντρωση ιόντων στο εδαφικό διάλυμα έχει ως αποτέλεσμα το νερό αυτό να μην είναι διαθέσιμο, λόγω του χαμηλού υδατικού δυναμικού.
Η αλατότητα, ως παράγοντας καταπόνησης, παρουσιάζεται σε εκτεταμένες περιοχές του πλανήτη (η έκταση τους φθάνει το 20% του συνόλου των καλλιεργούμενων εδαφών) οι οποίες για διαφορετικούς λόγους εμφανίζουν υψηλή αλατότητα στο έδαφος.
Αλατούχα εδάφη παρατηρούμε συνήθως σε περιοχές κοντά σε δέλτα ποταμών ή σε παραθαλάσσιες περιοχές που κατακλύζονται εποχιακά από θάλασσα, σε περιοχές που λόγου αναγλύφου βρίσκονται στα χαμηλότερα σημεία μία ευρύτερης λεκάνης ή περιοχής και σε περιοχές με εδάφη μικρής υδατοπερατότητας.
Τα προβλήματα από τα αλατούχα εδάφη εμφανίζονται εντονότερα σε περιοχές με ημίξηρο και ξηρό κλίμα όπου η εξατμισιδιαπνοή είναι μεγάλη, ενώ η βροχόπτωση δεν αρκεί για την έκπλυση των αλάτων από το έδαφος.
Τέλος, τα αλατούχα εδάφη δημιουργούνται σε αρδευόμενες περιοχές λόγω της κακής ποιότητας του νερού άρδευσης.
Σύμφωνα με το U.S. Salinity Laboratory, τα εδάφη θεωρούνται αλατούχα όταν παρουσιάζουν ηλεκτρική αγωγιμότητα στο εκχύλισμα κορεσμού μεγαλύτερη από 4 dS.m-1 και ποσοστό ανταλλάξιμου νατρίου (ESP) μικρότερο από 15. Επειδή όμως η EC μετράτε στο εκχύλισμα κορεσμού, η συγκέντρωση αλάτων στο εδαφικό διάλυμα στην κατάσταση υδατοικανότητας θα είναι περίπου διπλάσια από τη συγκέντρωση του εκχυλίσματος κορεσμού και ακόμα υψηλότερη όταν η υγρασία του εδάφους είναι κάτω από την κατάσταση υδατοικανότητας.
Οι περισσότερες καλλιέργειες και ιδιαίτερα οι δενδρώδεις έχουν πρόβλημα με ηλεκτρικές αγωγιμότητες μεγαλύτερες από 2 dS.m-1. Το pH των αλατούχων εδαφών ποικίλει. Εδάφη με ESP μεγαλύτερο του 15 ονομάζονται αλατούχα- νατριωμένα και έχουν pH> 7 ενώ παρουσιάζουν μικρή διαπερατότητα και προβλήματα αερισμού, όταν απομακρυνθούν τα άλατα. Τα εδάφη αυτά χαρακτηρίζονται από μεγάλους λόγους Na+/ Ca++.
Τα άλατα που συγκεντρώνονται στο έδαφος μπορεί να προέλθουν από τα πετρώματα και ορυκτά, από αλμυρές λίμνες, την άρδευση με νερό κακής ποιότητας, την υψηλή υπεδάφια στάθμη, την κακή αποστράγγιση του εδάφους και την μικρή βροχόπτωση, την τοπογραφία, την ύπαρξη αδιαπέραστων στρωμάτων στο έδαφος, την υψηλή εξατμισοδιαπνοή και την ανοδική κίνηση του νερού.